Sự khác biệt giữa trợ từ tiếng Nhật「は」và「が」

Những quy tắc cơ bản nhất trong tiếng Nhật khó nắm bắt vì sự khác biệt cơ bản giữa hai ngôn ngữ dẫn đến khó diễn đạt ý tưởng bằng tiếng Việt. Đặc biệt là sự khác biệt giữa trợ từ tiếng Nhật「は」 và 「が」.

Trong bài viết này Dekiru sẽ giới thiệu đến bạn sự khác biệt giữa trợ từ tiếng Nhật「は」 và 「が」.
Sự khác biệt giữa trợ từ tiếng Nhật「は」 và 「が」 là gì? Câu hỏi này đã thành công cản trở vô số thế hệ người học tiếng Nhật. Điều này đã được giải thích bởi vô số lời giải thích liên quan đến rất nhiều mumbo-jumbo như tương phản, nhấn mạnh, mệnh đề phụ. Tuy nhiên, dưới đây sẽ đưa ra một lời giải thích hoàn chỉnh trong một câu nhỏ.

Trợ từ tiếng Nhật「は」 và 「が」 có ý nghĩa khác nhau

Câu hỏi thích hợp hơn nên là “Có gì giống nhau về trợ từ tiếng Nhật「は」và「が」?” Có thể bạn đang nghĩ cả hai đều xác định chủ đề của câu. Việc dùng tiếng Việt để diễn tả tiếng Nhật đôi khi sẽ khó khăn. Điều đó giống như một người mù màu đỏ-xanh lá cây đang cầm một tờ giấy đỏ và xanh lá cây và nói: Này, đây không phải là màu giống nhau sao?

Tiếng Nhật: Ngôn ngữ của ngữ cảnh

Vì 「は」 và 「が」là những trợ từ tiếng Nhật hoàn toàn khác nhau, điều duy nhất chúng ta cần làm để xác định sự khác biệt của chúng là hiểu đầy đủ ý nghĩa thực sự của chúng và lý do chúng tồn tại. Điều đầu tiên chúng ta cần nhận ra là một câu tiếng Nhật không bắt buộc phải có chủ đề. Bạn chỉ có thể nói rằng “thành công” và bạn thật tuyệt. Vậy làm thế nào để bạn biết những gì mọi người đang nói về cái gì?
Có một số cách và tất cả chúng đều liên quan đến việc đưa ra các giả định từ bối cảnh. Chẳng hạn, bạn bất ngờ nhận được câu hỏi “Ăn trưa không?” bạn cho rằng người đối diện đang hỏi bạn vì họ chắc chắn không thể hỏi ai khác. Do đó, bạn trả lời “Ăn trưa rồi”. Vì vậy người đối diện biết rằng bạn đã ăn trưa rồi. Tuy nhiên, nếu các bạn tình cờ nói về Alice khi người kia hỏi bạn câu hỏi, bạn có thể sẽ cho rằng người kia đang hỏi Alice có ăn trưa không vì đó là người mà các bạn đang nói đến.

Xem thêm: Bỏ túi những từ vựng tiếng Nhật cơ bản

Trợ từ tiếng Nhật「は」 có nghĩa là gì?

Nếu chúng ta sử dụng một ngôn ngữ mà chủ đề dựa rất nhiều vào ngữ cảnh như tiếng Nhật, chúng ta cần có khả năng xác định một vài điều. Mặc dù việc đưa ra các giả định từ ngữ cảnh sẽ giúp cho các cuộc đối đáp trở nên đơn giản, nhưng những câu phức tạp hơn sẽ rắc rối khi bạn bắt đầu không biết đang nói về ai hay về điều gì. Do đó, bạn cần nói với người đối diện về việc thay đổi chủ đề như “Này, tôi sẽ nói về điều này” để thay đổi chủ đề. Điều này đặc biệt quan trọng khi bạn bắt đầu một cuộc trò chuyện mới và bạn cần nói cho người nghe biết bạn đang nói về điều gì. Trợ từ tiếng Nhật「は」 được dùng để giới thiệu một chủ đề khác với chủ đề hiện tại. Vì lý do đó, nó cũng được gọi là "trợ từ chủ đề".

Hãy lấy ví dụ trước khi người đối diện hỏi bạn ăn trưa không. Cuộc trò chuyện có thể giống như sau:
Người đối diện: 食 べ た ?- Bạn đã ăn chưa?
Bạn:  食べた。- Tôi đã ăn.

Bây giờ, nếu người kia muốn hỏi bạn Alice ăn chưa thì sao? Người đó sẽ cần sử dụng trợ từ tiếng Nhật 「は」 để chỉ ra rằng người đó đang nói về Alice. Nếu không, bạn sẽ cho rằng người đó đang nói về bạn.
Người đối diện:  アリスは食べた？ - Alice đã ăn chưa?
Bạn: 食べた。 - Cô ấy đã ăn.

Lưu ý rằng một khi người đó thiết lập Alice là chủ đề mới, các bạn có thể tiếp tục cho rằng cả hai đang nói về cô ấy cho đến khi có ai đó thay đổi chủ đề.

Xem thêm: Ngữ pháp tiếng Nhật: Cách sử dụng なんか (nanka)

Trợ từ tiếng Nhật 「が」 có nghĩa là gì?

Bạn có thể giới thiệu một chủ đề mới bằng cách sử dụng trợ từ tiếng Nhật「は」. Nhưng nếu các bạn không biết chủ đề là gì thì sao? Nếu người đối diện muốn hỏi “Ai ăn gà?”  thì sao? Cái người đó cần là một câu trả lời định danh vì người đó không biết ai đã ăn thịt gà. Nếu người đó sử dụng trợ từ tiếng Nhật「は」, câu hỏi sẽ trở thành một người tên “ai” đã ăn gà và điều đó không có ý nghĩa gì vì “ai” không phải thực thể có thực.
Đây là lúc  trợ từ tiếng Nhật 「が」 phát huy tác dụng. Nó cũng được gọi là trợ từ chủ đề nhưng nó có nghĩa là một cái gì đó không cụ thể. Thay vào đó, có thể gọi nó là trợ từ định danh vì nó xác định một cái gì đó chưa biết.

Cuộc trò chuyện về thủ phạm ăn thịt gà có thể diễn ra như thế này:
Người đối diện:  誰がチキンを食べた？ - Ai ăn thịt gà?
Bạn: アリスが食べた。 - Alice [là người] đã ăn nó.

Lưu ý rằng trợ từ tiếng Nhật「が」 được sử dụng hai lần vì bạn cần xác định ai đã ăn thịt gà trong câu trả lời. Bạn không thể nói 「アリスは食べた。」 vì các bạn không nói về Alice. Các bạn đang cố gắng xác định người ăn gà.

Xem thêm: Ngữ pháp tiếng Nhật: Cách sử dụng あげく (ageku)
Trên đây Dekiru đã giải thích rõ ràng về 2  trợ từ tiếng Nhật「は」 và 「が」, sự khác biệt giữa  trợ từ「は」 và 「が」 là gì? Hy vọng điều này cuối cùng sẽ làm sáng tỏ những thắc mắc của bạn. Hãy nhớ rằng, nếu bạn đang nói về một cái gì đó mới, hãy sử dụng 「は」. Nếu bạn đang cố gắng xác định một cái gì đó chưa biết, hãy sử dụng 「が」nhé.

Dekiru là Website học tiếng Nhật Online hàng đầu Việt Nam
Website học tiếng Nhật trực tuyến Dekiru.vn được tích hợp đầy đủ mọi thông tin, kiến thức và những kỹ năng để giúp các bạn chinh phục tiếng Nhật một cách hoàn hảo.

Nguồn bài viết:

Dekiru.vn